Orhan Kemal Kimdir? Biyografi Sayfası

Orhan Kemal (Mehmet Raşit Öğütçü), 15 Eylül 1914 senesinde dünyaya geldi. Milletvekili ve bakanlık yapmış Abdülkadir Kemali Bey ile ortaokul mezunu aydın bir kadın olan Azime Hanım’ın oğludur. Babası siyasi nedenlerle 1931 senesinde Suriye’ye kaçınca, orta öğrenimini yarıda bıraktı ve Suriye’de bulaşıkçılık ve matbaa işçiliği yaptı. Bir yıl sonra tek başına Türkiye’ye dönerek Adana’da çırçır fabrikalarında işçilik ve kâtiplik yaptı. Bu senelerdaki birikimleri, ilerde romanlarına hayat vermiştir.

1937’de Milli Mensucat fabrikasında bir işçi olan Nuriye Hanım ile evlendi. 1 yıl sonra ilk çocuğu Yıldız dünyaya geldi.

1938’de Niğde’de askerliğini yaparken “Maksim Gorki ve Nazım Hikmet kitapları okumak”, “yabancı rejimler lehinde propaganda ve isyana muharrik” suçundan 5 yıl hapis cezasına mahkûm edildi. 1940’ta, Bursa Cezaevi’nde tanıştığı Nazım Hikmet’in toplumcu görüşlerinden etkilendi; kendisinden Fransızca, felsefe ve siyaset dersleri aldı. Orhan Kemal’i şiir yerine roman ve öykü yazmaya teşvik eden de Nazım Hikmet oldu.

İlk öykülerini Bacaksız Orhan takma adıyla yayımladı. İlk kez 1943’te İkdam Gazetesi’nde “Asma Çubuğu” öyküsünde Orhan Kemal adını kullandı.

1943’te tahliye olunca Adana’ya döndü. Amelelik ve hamallık gibi işlerde çalıştı. 1944’te doğan oğluna Nazım adını verdi. 1949’da üçüncü çocuğu Kemali’nin doğumundan sonra, 1950’de ailesiyle İstanbul’a yerleşti ve ölümüne kadar kitap ve makale yazarak geçindi. 1957’de dördüncü çocuğu Işık dünyaya geldi.

1958’de ”Kardeş Payı” isimli öyküsü ile Sait Faik Hikaye Armağanı’nı  aldı.

1966’da “hücre çalışması ve komünizm propagandası” yaptıkları gerekçesi ile iki arkadaşı ile birlikte tutuklandı. “Suç teşkil eden bir cihet bulunmadığı” yolundaki bilirkişi raporu üzerine bir ay sonra serbest bırakıldı.

1967’de 72. Koğuş oyunu ile Ankara Sanatseverler Derneği aracılığıyla en iyi oyun yazarı seçildi. 1969 senesinde TDK Ödülü’nü ve Sait Faik Hikaye Armağanı’nı Önce Ekmek adlı kitabı ile aldı.

Orhan Kemal, Bulgar Yazarlar Birliği’nin çağrısı üzerine gittiği Sofya’da, tedavi görmekte olduğu hastanede 2 Haziran 1970 tarihinde yaşamını yitirdi.

Anısını yaşatmak için İstanbul’un Beyoğlu beldesinde, Cihangir semtinde Orhan Kemal Müzesi açıldı.

1972’den bu yana adına Orhan Kemal Roman Ödülü yarışması düzenlenmektedir.