Adalet Ağaoğlu Kimdir? Biyografi Sayfası

Adalet Ağaoğlu, 13 Ekim 1929 senesinde Ankara’nın Nallıhan beldesinde dünyaya geldi. Babası, kumaş tüccarı Hafız Mustafa Sümer’dir. 4 çocuklu bir ailenin ikinci çocuğu ve tek kızıdır. Kardeşleri Cazip Sümer, Güner Sümer ve Ayhan Sümer’dir.

Adalet Ağaoğlu, İlköğrenimini Nallıhan’da bitirdiktan sonra 1938’de ailesi ile birlikte Ankara’ya yerleşti . Ortaöğrenimini Ankara Kız Lisesi’nde bitirdiktan sonra 1950 senesinde Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun oldu.

Adalet Ağaoğlu, Edebiyata ilgisi lise yaşamında şiirlerle başladı, kısa bir süre sonra oyun yazarlığına yöneldi. İlk kez 1946’da Ulus gazetesinde tiyatro eleştirileri yayımlayarak yazarlığa başladı. 1948-50 içinde Kaynak Dergisi’nde şiirleri yayımlandı.

1951-1970 senelerı içinde TRT’de çeşitli görevlerde bulundu. Ankara Radyosu’nda vazifeye başladığı yıl ilk radyo oyunu olan “Aşk Şarkısı’nı” yazdı. Radyo’da görev yaparken tiyatro oyuncusu ve yönetmen 4 arkadaşı (Kartal Tibet, Üner İlsever, Çetin Köroğlu, Nur Sabuncu) ile birlikte Ankara’nın ilk özel tiyatrosu olan Meydan Sahnesi’ni kurdu. Meydan Sahne Dergisi’ni çıkardı. 1953 senesinde tiyatro hususunda görgü ve bilgisin arttırmak üzere Paris’e gitti. 1953’te Sevim Uzungören ile birlikte yazdığı “Bir Piyes Yazalım” tiyatro oyunu aynı yıl Ankara’da sahnelendi. 1954 senesinde mühendis Halim Ağaoğlu ile evlenen yazar, ilk romanını yazana kadar oyun yazarlığını sürdürdü. Üst üste yazdığı oyunlarla altmışlı ve yetmişli senelerın ileri gelen oyun yazarlarından oldu. TRT’nin özerkliğine el konulması gerekçesiyle TRT Radyo Dairesi Başkanlığı’ndan 1970 ‘te istifa eden sanatçı o tarihten bu yana yazarlıktan başka bir işle uğraşmadı. Edebiyat yaşamının bazı dönemlerinde “Remüs Tealada” ve “Parker Quinck” gibi takma adlar kullanmıştır.1973 senesinde, ilk romanı ”Ölmeye Yatmak”  yayımlandı. Bu ilk hikayesinden bu yana tüm eserleri yoğun tartışmalara konu oldu. Ölmeye Yatmak, Bir Düğün Gecesi ve Hayır adlı romanlarla bir üçleme oluşturdu ve bir çok ödül kazandı. Bir Düğün Gecesi ve Hayır romanları yayınlanır yayınlanmaz, ikinci romanı olan Fikrimin İnce Gülü, dördüncü basımında toplatıldı. “Fikrimin İnce Gülü” romanı ile ilgili, “askeri kuvvetleri tahkir ve tezyif” suçlamasıyla ile ilgili 1981 senesinde dava açılan Adalet Ağaoğlu, 2 yıl süren davanın sonrasında aklandı. Düğün Gecesi” ise soruşturma aşamasında kaldı. Dönemin 3 önemli roman ödülüne layık görülmüş olan Bir Düğün Gecesi adlı roman için bunun bunun yanında Aldous Huxley’den aşırma olduğu suçlaması ortaya atıldı ve uzun tartışmalara yol açtı.

Öykü kitapları, denemeler, anı-roman türünde eserler de yayımlayan Ağaoğlu 1991 senesinde Çok Uzak Fazla Yakın’la oyun yazarlığına döndü. 1983 senesinden beri İstanbul’da yaşayan Ağaoğlu, halen yazmayı sürdürüyor.

Adalet Ağaoğlu’ile alakalı yazıları bir araya getiren arşiv eşi Halim Ağaoğlu aracılığıyla hazırlanmış ve 2003’te Adalet Ağaoğlu’nun yazarlığının 55. yılı anısına Herkes Kendi Kitabının İçini Tanır adı ile basıldı.

1996’da bir hayli önemli trafik kazası geçiren ve iki yıl hastanede yatan Adalet Ağaoğlu için Can Yücel’in dile getirdiği “Sen Türkiye’nin en güzel kazasısın” sözü, Feridun Andaç’ın Adalet Ağaoğlu ile yaptığı nehir söyleşi tarzında bir kitabın adı oldu. Kitap, 2006 senesinde basıldı.

Ağaoğlu, 1986’da kurulan İnsan Hakları Derneği’nin kurucuları içinde yer almış fakat Temmuz 2005’de İHD’nin tek yanlı ırkçı-milliyetçi bir tutum takındığını altını çizerek ve “PKK yanlısı politika izliyorlar” diyerek istifa etti.

Adalet Ağaoğlu, Ermenilerden özür dileme kampanyasına katılmıştır.

2010 Anayasa Referandumu sırasında çeşitli katılımcılarla birlikte tertip edilen bir panelde Öğrenci Kolektifleri adlı bir grubun yumurtalı saldırısına maruz kalmıştır.