Saymakla bitmeyen meziyetli adam. Adeta toplumumuzun yetiştirmiş olduğu özel değerlerden birisi olan Barış Manço, yaşadığı süre boyunca kendine fazlaca kimlik yapmış ve unutulmazlar listesine ismini altın harfler ile yazdırmış bir sanatçıdır. Yapmış olduğu 7’den 77’ye isimli program ile kendisini herkese sevdirmişti. Bu yazımızda Barış Manço kimdir? Barış Manço nerelidir? Barış Manço’nun müziğe girişi nasıl olmuştur? Barış Manço ne zaman ölmüştür? suallerinin yanıtlarını bulacaksınız.
Barış Manço Kimdir? Biyografisi ve Hayatı
Barış Manço, Türk Rock müziğinin öncüsüdür. 2 Ocak 1943 senesinde İsmail Hakkı Manço ve Rikkat Yanık ikilisinin 4 çocuğundan ikincisi olarak İstanbul Üsküdar’da dünyaya gelmiştir. Barış Manço dünyaya geldiğunda II. Dünya Savaşı şuan için bitmemişti. Savaşın da tesirini hissettirdiği zor dönemlerdi. Barış Manço’dan iki sene evvelce doğan çocuklarına Savaş adını veren aile, bu sefer barışı getirmesi adına Barış adını verdiler. Barış Manço, belki de bundan dolayı tüm dünya çocuklarını sevgi ile birleştirmekteydi. Ailenin kökeninde göç etmek vardı.
İstanbul’un fethinden sonra Konya’dan Selanik’e göç eden aile, harp esnasında yaşadıklarıyla da I. Dünya Savaşı saatinde İstanbul’a geldiler. Barış Manço halen 3 yaşında iken annesi ve babası ayrılmış ve babası ile yaşamaya başlamıştır. Babasıyla çok sık ev değiştiriyorlardı. İstanbul içinde başta Cihangir, Kadıköy, Üsküdar hatta Ankara’da bile yaşamışlardır. Bu nedenle eğitim yaşamı boyunca da hep okul değiştirdi. Barış’ın annesi Rikkat Uyanık, Devlet Konservatuarı Klasik Türk Sanat Müziği sanatçısı, hocası ve aynı vakitte yazardı. Konservatuvardaki çalışmaları esnasında Zeki Müren’in de hocalığını yapmıştı. Bu sıralarda Barış ile birlikte TV programlarına katılarak şarkı dile getiriyordu. Barış annesinden ve onun etrafından müziğe aşık oluyordu.
Barış Manço’nun Öğrenim Yılları ve Müziğe Giriş
Barış, Galatasaray Lisesi orta bölümüne kayıtlıydı. 1957 senesinde müziğe olan ilgisini kullandı ve çalışmaya başladı. İlk olarak 1958 senesinde Kafadarlar ismindeki grubu kurdu. Grup kadrosuyla Rock’n Roll kavırları yapıyordu. O zamanda Dream Girls ismindeki albümü çıkarmıştır. Yapmış olduğu bu beste ile Ankara’da ödül bile almıştır.
Barış Manço Grafson şirketinden üç tane 45’lik çıkardı. Barış Manço liseyi bitirdikten sonra da okumak istemiştir. Bunun üzerine Belçika’ya giderek eğitim hayatına devam etmiştir. Durumlar bu şekilde idrak edince Harmoniler ismindeki grup dağılmıştır. Bu grup ile yapılan türküler ”Kızılcıklar Oldu mu?” ve ”Urfa’nın Etrafı Dumanlı Dağlar” söylenmiş fakat çok zaman sonra yayınlanmıştır. Barış Manço, 1963 senesinde yüksek öğrenim sebebiyle Belçika’ya gitmiştir. Öncesinde Paris’e gitmiştir. Orada önceden konuşmuş olduğu ünlü şarkıcı Henry Salvador ile buluştu. Ama Manço’nun Fransızcasını eksik bulmuştur.
Barış, Henry Salvador ile anlaşamadı ve Belçika’ya döndü. Abisi Savaş da buradaydı. Resim, grafik ve iç mimarlık eğitimi gördü. Eğitimden kalan zamanda ise garsonluk, otomobil bakıcılığı gibi işlerde çalışarak geçimini sağlıyordu. Barış Manço, müzikle sürekli olarak alakalıydi. Dolayısıyla 1964 senesinde Rigolo plak şirketi ile anlaşmıştır. Barış Manço, iki Fransızca albüm çıkarmıştır. Bu plaklar sonrasında Fransız radyosuna konuk olmuştur. O kadar ilgi görmüştür ki, Türkiye’ye geldiği zaman Fransız şarkıcı olarak tanıtılmıştır.
1965 senesinin Ocak ayı ortamında Paris’te sahne alarak, kendi bestesi olan Babysitter ve Fransızca, İngilizce şarkılar okumuş. Bu sahne performansını Salvador da tebrik etmiştir. Barış Manço doğrulusunda her şey iyi giderken bir Fransız sanatçı, onun aksanını beğenmediğini dile getirdi. Ve plağının çalınmasını yasakladı. Bu hadise Barış Manço’yu gerektiğince sarsmıştı. Olympia’da verilen konser esnasında tanıştığı Belçikalı takım Les Mistigris ile çalmaya başladı.
Hatta takımlarının söz yazarı Andre Soulac ile MANLAC prodüksiyon şirketini kurdular. Artık konser turnelerine çıkıyordu Barış Manço. Fransa, Belçika, Çekoslovakya. Almanya derken çoğu ülkede Les Mistigris olarak konser veriyorlardı. Giderek hırslanan, hırslandıkça da daha çok çalışan Barış Manço, Les Mistigris grubu içerisinde Sahibinin Sesi şirketiyle birisinde kendi besteleri, diğerinde ise iki türkü yorumunun olduğu iki 45’lik çıkardı.
Barış Manço’nun Zirveye Tırmanışı
Barış Manço, Hollanda geçirdiği bir kaza sonrasında dudağında bir yara ortaya gelmişti. Bu sebepten onu hafızamıza kazıyan bıyıklarını bırakmaya başlamıştır. Barış Manço, vize problemleri yaşadığından ötürü takım ile yollarını ayırmak mecburiyetinde kalmıştı. Belçika Akademisi’ni 1969 senesinde birincilik derecesi ile bitirdikten sonra İstanbul’a gelmiştir. Hemen sonrasında Kaygısızlar grubuna dahil olmuştur. Grubun gitaristleri ise, Mazhar Alanson ve Fuat Güner olmuştur. Hatta Barış Manço’nun en iyi hitlerinden birisi olan Kol Düğmelerini de bu takım yapacaktı. Bu takım ile birlikte Bebek, Kağızman gibi türküleri yorumlamış, öte yandan da İngilizce şarkılar dile getiriyorlardı.
Kasım 1970’te o güne kadar sürekli olarak Batı enstrümanlarını kullanan Barış Manço, bu kez değişik bir şey denedi ve notalarını Kemençe sanatçısı Cüneyd Orhon’un yazdığı Dağlar Dağlar’ı seslendirdi. Hem kemençe hem de gitar ile buluşan türkü, Barış Manço müzik tarzının da başlangıcı olmuştur. Bu türkü ile plağı 700.000’den fazla sattı ve Barış Manço yaşamındaki tek Platin Plak Ödülü’nü işte o vakit kazandı. Ödülünü Nisan 1971 İstanbul Fitaş Sineması’ndaki konseri esnasında oyuncu Öztürk Serengil vermiştir. Daha sonra Barış Manço Moğollar grubu ile birleşti. Türk müziği ile Avrupa’da ünlü olmak istiyordu.
Manchomongol’un Türkiye’deki ilk konseri, Barış Manço’nun ödülünü aldığı gündü. Sadece bir ay içinde bugün hala dilimize dolanan türküler kaydettiler. Bunlardan ”İşte Hendek İşte Deve” tıpkı Dağlar Dağlar gibi çok ilgi çekti ve bundan sonra Barış Manço klasiklerindendi. Lakin sıhhat problemleri ve bazı anlaşmazlıklar nedeni ile takım dağıldı. 1971 -1972 senesinde Barış Manço yedek subaylığa hak kazandı. Ve askere gitmeden evvelce Kurtalan Ekspres’i kurdu. Kurtalan Ekspres ismini İstanbul’dan Güneydoğu’ya giden trenden alıyordu. Barış, Mayıs 1972’de takımla stüdyoya girerek ”Ölüm Allah’ın Emri” ve ”Gamzedeyim Deva Bulmam’ı” kaydetti. Bu şarkıların olduğu plağı da paylaşımı yaptıktan sonra gönlü sorunsuz bir biçimde fakat kafasında yarım kalmış çoğu projeyle askere gitti.
Barış Manço’nun Televizyonda Yapmış Olduğu Başarılar
1978 senesinde Türkiye’ye gelerek altı ay üzerinde çalışmış olduğu albümü pazara sürmüştür. Bugün bile dinlemekten asla sıkılmadığımız Aynalı Kemer, Hal-Hal, Arkadaşım Eşek gibi harika şarkılara imza atmıştır. 1979 senesinde senenin en iyi erkek sanatçısı ödülünün sahibi olan Barış Manço, 1983 senesindeki Eurovision müsabakasında katıldığı Kazma adlı şarkı ile ön elemeyi geçememişti. Lakin bu şarkıya plak yaptığında, hal orada bulunannden değişik olmuştur.
Barış Manço, televizyonda da her zaman bizleri güldürmüştür. Küçükten büyüğe herkesin sevgisini kazanmayı başarmıştır. TRT 1 kanalındaki projesini yapmak adına “Barış Manço ile 7’den 77″ye adlı uygulaması 1988 senesinde başlamış oldu. Program, bilhassa 1990 kuşağı çocukların gerektiğince dikkatini çekmiş ve beğenilmişti. Barış Manço, aşağı yukarı 150 değişik ülkeyi gezerek bizlere de sevdirmişti. Ardından Adam Olacak Çocuk, İkinci Kahvaltı, Dönence ve Dere Tepe Türkiye adlı uygulamaları ile de yetişkinler ile buluşmuştu.
Barış Manço’nun Ölümü
Barış Manço, 1999 senesinde Moda’da bulunan evinde kalp krizi geçirmiştir. Ve ne yazık ki, ölümle sonuçlanmıştır. Barış Manço, devlet sanatçısıdır. Bu nedenle de kendisine yakışır bir merasim yapılmıştır. 3 Şubat 1999 günü tertip edilen bir merasim ile Atatürk Kültür Merkezi’ne getirilmiştir. Tabutuna Türk bayrağı ve Galatasaray bayrağı sarılmıştır. Kanlıca Mihrimah Sultan Mezarlığı’nda toprağa verildi. Mezarına ”Gesi Bağları” yorumundan dolayı Kayseri ilinin Gesi beldesinden getirilmiş olan toprak atıldı. Ölümünden sonra yaşadığı köşkü, müze haline getirilmiştir. Müze içinde Barış Manço’nun eşyaları sergilenmektedir. Müzede çalan şarkıları ile de yaşatılmaya devam edilmektedir.
