Andrei Dmitriyeviç Saharov, 21 Mayıs 1921 senesinde Moskova’da dünyaya geldi. Babası gibi fizik öğrenimi gören Saharov, doktora çalışmasını 1947’de bitirdi ve 32 yaşında SSCB Bilimler Akademisi tam kullanıcı hesabıne seçildi.
Bu zamanda İgor Tamm ile birlikte SSCB’nin ilk hidrojen bombasının yapım çalışmalarını gerçekleştirdi ve denetimli çekirdek kaynaşmasının (füzyon) kuramsal temellerini attı.
Saharov, 1961’de Başbakan Nikita Kruşçev’in 100 megatonluk bir hidrojen bombasının atmosferde denenmesi yolundaki planına, deney sonucu oluşacak radyoaktif serpintinin yaygın hastalıklara yol açabileceği endişesıyla karşı çıktı. 3 yıl sonra, Stalin dönemi biyologlarından T.D. Lisenko’nun egemen öğretilerine karşı bir muhalefet grubu oluşturmayı başardı. 1968’de Batı ülkelerinde yayımlanan İlerleme, Birlikte Yaşama ve Düşünce Özgürlüğü adlı yapıtında nükleer silahların azaltılması gerektiğini savundu ve komünist ve kapitalist sistemlerin sonunda demokratik sosyalizm temelinde birleşeceğini öne sürdü.
1971’de insan hakları savunucularından Yelena G. Bonner ile evlendi.
Saharov’un bu etkinlikleri ve ardındanki yazıları, Sovyet yönetiminin tepkisini çekti.Yönetimi, ülke içinde çeşitli baskılar uygulamak, ülke dışında da düşmanca bir politika izlemekle suçlaması üzerine resmi sansür kuruluşunun hedefi halini aldı.
1980 senesinde Gorki (Nijni Novgorod) kentine sürüldü. 1984’te Sovyet aleyhtarı etkinliklerde bulunmakla suçlanan karısı da Gorki’ye sürüldü. Sovyet yönetiminin kendisine verdiği nişanları geri almasına karşın Saharov, Bilimler Akademisi üyesi olarak kaldı. 1986’da Mihail Gorbaçov’un sürgün cezasını kaldırması üzerine Moskova’ya döndü.
Nisan 1989’da Halk Temsilcileri Meclisi’ne seçilen ve saygınlığı iade edilen Saharov, senelerca uğruna mücadele ettiği birden fazla amacın Gorbaçov zamanında gerçekleştiğine ve resmi politika halini aldığine tanık oldu.
Andrei Saharov, 14 Aralık 1989 tarihinde Moskova’da öldü.
