James Clerk Maxwell, 13 Haziran 1831 senesinde Endinurgh’ta dünyaya geldi. Kent yaşamından uzak çocukluk senelerından sonra, 1841-1847 senelerı içinde Edinburgh Akademisi’nde okudu.
İlk bilimsel makalesini halen 14 yaşında paylaşımı yaptı; makale, çiviler ve iplik aracılığıyla çizilebilen oval eğriler üzerineydi. 1847’de Edinburgh Üniversitesi’ne giren Maxwell, burada okurken, iki bilimsel makale daha paylaşımı yaptı.
1850 senesinde Cambridge Üniversitesi’ne geçti ve bu üniversiteye bağlı, Trinity Colege’dan matematik dalında sınıf ikincisi olarak lisans diploması aldı.
Cambridge’de okurken paylaşımı yaptığı bir makalede esneklik kuramının aksiyomatik temellerini oluşturdu; geometrik optik bölgesindeki bir makalesiyle de, ileride “balık gözü” merceğin bulunmasına yol açacak ilkeleri ortaya koydu.
G. G Stokes, W. Thomson (Lord Kelvin), A. Cayley, E.J. Routh gibi bilime büyük katkılarda bulunan öğrenciler yetiştirmiş olan matematik öğretmeni William Hopkins, Maxwell’in, yaşamında karşı karşıya geldiğı en müthiş öğrenci olduğunu belirtmişti.
1856 senesinde Aberdeen Üniversitesi’nde Doğal Felsefe (Fizik) profesörü oldu ve ardından Londra Üniversitesi’ne geçti.
Bir ara özel yaşamına çekilirse de Cambridge’de Cavendish Deneysel Profesörlüğü’ne çağrıldı ve burada laboratuarın kurulmasını denetledi.
1854’te Faraday’ın kuvvet çizgileri kavramını konu alan çalışması yayınlandı. 1859’da Satürn’ün halkalarının kararlılık koşulları üzerindeki çalışmasından dolayı Adams Ödülü’nü kazandı. 1855’ten başlayarak renk algılaması, renk körlüğü ve gazların kinetik teorisi gibi konularda yazılar yazdı.
Bilime en önemli katkısını oluşturan ‘Elektro Manyetik Alan’ a ilişkin çalışmalarını, 1867’den başlayarak ortaya koydu ve 1871’de “Elektrik ve Manyetizma” adlı en büyük yapıtı yayınlandı. Bu kitap; elektrik, manyetizma ve optik konularında tüm bilgileri içeriyordu.
Clerk Maxwell’in çalışmaları bugün de kimliğini korumaktadır. Onun makro düzeydeki teorisi, Lorentz aracılığıyla atom ve molekül düzeyine genişletilerek uygulanmıştır. Rölativite Teorisi bile Maxwell denklemlerini herhangi bir değişikliğe uğratmamıştır.
Maxwelin varlığını matematiksel olarak ispatladığı elektromagnetik dalgaları, fakat onun ölümünden 9 yıl sonra, 1888’de Alman fizikçi Hertz aracılığıyla deneysel olarak görülmektedirıldı.
Maxwell, fiziğin başka alanlarında da önemli katkılar da bulundu. 1852’de Adams Ödülü’nü almasına neden olan 68 sayfalık bir incelemesinde , Satürn halkalarının sayısız ufak parçacıktan oluşması gerektiğini tümüyle kuramsal hesaplarla ortaya koydu. Maxwell’in vardığı bu sonuç 1980’de Voyager I ve 1981’de Voyager II uzay araçları aracılığıyla doğrulandı. Maxwell’in gazların kinetik kuramı üzerindeki çalışmaları, fiziğe en önemli katkılarından birini oluşturur. Gazların her doğrultuda ve her hızda devinebilen, birbirleriyle ve gazın içinde olduğu kabın çeperiyle çarpışmaları, tam esnek olan moleküllerden oluştuğu varsayımından yola çıkan Maxwell, olasılık ve istatistik metotlarıni tercih ederek bir gazdaki moleküllerin hız dağılımını saptama sorununu 1860′ da çözdü.
Yaşamı boyunca unvan ve ödül almamış olan Maxwell, 5 Kasım 1879 tarihinde Cambridge’te öldü.
