John Dalton, 6 Eylül 1766 senesinde İngiltere’de dünyaya geldi. Queker mezhebinden bir dokumacının oğlu olan Dalton, halen 12 yaşındayken Cumberland’taki bir Quaker okulunun yönetimini üslendi. İki yıl sonrada kardeşi ile birlikte Kendal’daki bir okulda öğretmenliğe başladı ve 12 yıl bu okulda çalıştı.
Hukuk veya tıp okumayı düşünüyordu. Lakin planları akrabaları aracılığıyla teşvik görmüyordu O senelerda İngiliz Muhalifleri’nin İngiliz üniversitelerinde öğrenim görmesi yahut öğretim yapması yasaktı.
1793 senesinde Manchester’a taşınana kadar Kendal’da kalmıştır. John Gough – Dalton’un bilimsel bilgisinin çoğunu borçlu olduğu görme engelli bir filozof ve bilgin aracılığıyla Manchester’daki İngiliz Muhalifi okullardan birisi olan New College’da matematik ve doğa felsefesi öğretmenliğine başladı. Bu pozisyonda, okulun finansal sorunlar sebebiyle istifa edene kadar, yani 1800’e kadar kaldı. Daha sonra yine Manchester’da aynı dallarda özel öğretmenlik yapmaya başladı. Dalton gençken, onun matematik ve meteoroloji ile ilgilenmesine neden olan, yetkili bir meteorolog ve enstrüman yapımcısı olan, önemli bir Dostların Dinî Derneği üyesi ve Eaglesfield’lı olan Elihu Robinson’dan bi hayli etkilenmiştir. Kendal’daki senelerı boyunca, Gentlemen’s and Ladies’ Diaries’e bir çok husustaki problemlerin çözümüyle alakalı yardımcı olmuştur.
1787 senesinde bir meteoroloji günlüğü tutmaya başlamıştır ve 57 yıl boyunca 200.000’den fazla gözlem kaydetmiştir. Bu sıralarda, George Hadley’in Atmosferik Dolaşım Teorisi’ni (şimdilerde Hadley Hücresi olarak bilinir.) yeniden keşfetmiştir. Dalton’un yayına giren ilk eseri, 1793’de yayınlanmış olan, onun sonraki keşiflerinin tohumlarını içeren, Meteorological Observations and Essays’dir (Meteorolojik Gözlemler ve Yazılar). Çalışmalarının orijinalliğine rağmen, diğer akademisyenlerindminimum ilgi gördü. Dalton’un yayına giren ikinci eseri, 1801’de yayınlanmış olan Elements of English Grammar(İngilizce Dilbilgisinin Temelleri)’dir.
1794’te, Manchester’a gidişinden kısa bir süre sonra, Manchester Literary and Philosophical Society’nin bir üyesi olarak seçildi. Bundan birkaç hafta sonra; renk algısındaki kısıtlanmanın, göz küresinin sıvı kısmının solmasından kaynakladığını anlattığı, Renklerin Görülüşü ile İlgili Sıradışı Gerçekler adlı çalışmasını paylaşımı yaptı. Aslını söylemek gerekirse, Dalton bu çalışmasında kendisinde fark ettiği renk algısındaki bu kısıtlanmayla alakalı yazana kadar renk körlüğü resmi olarak tanımlanmamış yahut fark edilmemişti. Kendisi yaşarken çalışmalarına güvenilmemesine rağmen, kendi görme problemi üzerine yaptığı eksiksiz ve sistemli çalışmalar şimdilerde o kadar geniş kitleler aracılığıyla tanınmaktadır ki renk körlüğü yerine Daltonizm sözcüğü de çok fazla kullanılmaktadır. Dalton’un korunmuş göz küresi 1995’te incelendiğinde, onun renk körlüğünün pek yaygın olmayan bir çeşidine, dötoranopiye sahip olduğu ve orta dalga boylarını gören ışık hücrelerinin eksik olduğu ortaya çıkmıştır.
1800’de, Manchester Literary and Philosophical Society’de bir sekreter oldu ve sonraki yıl “Experimental Essays” adlı dört adet yazıdan bir araya gelen önemli çalışmalarını sundu. 1802’de, bu yazıları Manchester Literary and Philosophical Society aracılığıyla Memoirs’da yayınlandı. Bir olay veya olgunun doğru biçimde açıklanması bir zaman işidir. Bu zamanda en fazla yararlanılması gereken bilgi, önceki bilim bireylerinın tecrübeleri ve görüşleridir.
Öncelikle bu görüşler ve deneyimler dikkatli biçimde irdelenerek gözlemleri açıklamak için bir hipotez ortaya atılır. Bu hipotez gözlemleri yorumlamada kullanılan geçici bir açıklamadır. Daha sonra hipotezi desteklemek veya çürütmek için çeşitli deneyler yapılır. Eğer deneylerden elde edilen verilerle çelişiyorsa hipotez reddedilir ve değişik bir hipotez kurulur. Hipotez, deneylerden elde edilen tüm verilerle uyuşuyorsa o zaman teori olarak diğer bilim bireylerina sunulur. John Dalton’un atom teorisi, bu basamaklardan geçerek Sabit Oranlar Kanunu’nu açıklamak üzere ortaya atılmış bir teoridir. Dalton, teorisini ortaya koymadan önce geçmişte yapılan açıklamaları incelemiş ve Sabit Oranlar Kanunu’nun MÖ 400 – 500 senelerında Yunan filozofları Leucippus ve Democritus aracılığıyla ortaya atılan atom kavramıyla açıklanabileceğini düşünmüştür. Bu düşünceyle bazı hipotezler geliştirmiştir.
Dalton’un geliştirdiği hipotezler şöyledir:
1 – Elementler atom adı verilen son derece ufak taneciklerden meydana gelir.
2 – Bir elementin bütün atomları birbirinin aynıdır, yani bu atomların boyutları eşittir, aynı kütleye sahiptir ve kimyasal özellikleri aynıdır. Lakin bir elementin atomları diğer bütün etkenlerin atomlarından farklıdır.
3 – Bileşikler birden fazla elementin atomlarından oluşmuştur. Herhangi bir bileşikteki iki elementin atom sayılarının oranı bir tam sayı veya basit tam sayılı bir kesirdir.
4 – Kimyasal tepkimeler, yalnızca atomların birbirinden ayrılması, birbirleri ile birleşmesi veya yeniden düzenlenmesinden ibarettir, atomların yok olmasına veya oluşmasına yol açmaz.
Dalton Atom Teorisi, ortaya atıldığı günlerde bu konuyla alakalı çok iyi açıklamalar yapmış olmasına rağmen şimdilerde bazı yanlışları olduğu bilinmektedir.
Bazıları şunlardan oluşmaktadır:
1 – Bir elementin tüm atomları tamamen aynı özellikte değildir. Tüm kimyasal özellikleri aynı olsa da kütleleri farklıdır. Bundan dolayı bir bileşik tüm molekülleri de aynı değildir. Buna neden olan nötronlardır. Lakin Dalton Atom Teorisi meydana geldiğinda nötron bilinmediği için izotop kavramı da bilinmemektedu.
2 – Atomlar içi dolu küreler değildir. Aksine boşluklu yapıdadır.
3 – Atomlar bilinen en ufak parçacıklar değildir. Dolayısıyla bölünmez de değildir. Günümüzde atom çekirdeğini oluşturan 70 çeşit parçacığı olduğu ve bunların 50 farklı hareketinin olduğu bilinmektedir.
Dalton aracılığıyla 1808’de ortaya atılan bu hipotezler irdelenirse Kütlenin Korunumu Kanunu’nu çok iyi açıklayabildiği görülür. Misal verilecek olursa dördüncü hipotez gereğince eğer kimyasal tepkimeler atomların yeniden düzenlenmelerinden ibaretse ve kimyasal tepkimelerde yeni atom oluşmazsa tepkime süresinde kütle sabit kalır. Bir başka anlatımla kütle korunmuş olur.
John Dalton, 27 Temuuz 1844 tarihinde Manchester’da öldü.
