Lord John William Strutt Rayleigh, 18 kasım 1842 senesinde Langford Grove Maldon, Essex’de John James Strutt ‘un oğlu olarak dünyaya gözlerini açtı. Diğer bilim adamları içinde soylu sınıfın seçkin üyelerinden biriydi.
Çocukluğu ve gençliğinde zayıf bir beden yapısı vardı. Eğitimi sürekli olarak hastalıklarla kesildi. Erişkinliğe ulaşabilmesi zor gibi görünmektedu.
Eton’da 10 yaşındayken kısa bir süre geçirip sonra, üç yıl Wimbledon’da özel bir okulda okudu. Biraz Harrow ‘da kalıp, sonraki 4 yılnı George Townsend Warner ile geçirdi.
1861’de Cambridge Trinity College, e matematik okumak için girdi. Başlangıçta yaşıtlarıyla aynı başarıyı elde edemediyse de, ardından özel kabiliyetleri aracılığıyla rakiplerini geçti. 1865’te Mathematical Tripos’ dan mezun oldu. 1866-1871 senelerı içinde Trinity üyesi oldu.
Bundan sonra bütün zamanını bilime ayırdı. 1879’da, deneysel fizik profesörü ve Cavendish Laboratuvarı başkanı Maxwell’in asistanı olarak atandı. 1884’te kendi şehri Essex’de deneysel çalışmalarını sürdürmek için Cambridge ‘den ayrıldı. 1887’den 1905’e kadar Royal Institution of Great Britain’de felsefe profesörü olarak çalıştı. Daha sonra altı yıl Government Committee on Explosives’e başkanlık yaptı.
Rayleigh’in ilk bilimsel çalışmaları optikle ilgi matematik konuları üzerineydi. Lakin ardındanki çalışmaları fiziğin bütün alanlarını kapsadı. Bunlar içinde ses, dalga teorisi, renk görünümü, elektrodynamik, elektromagnetism, ışığın yayılımı, sıvı akışkanlığı, hydrodynamik, gazların yoğunluğu, viscosity, esneklik ve fotoğrafçılık sayılabilir.Onun sabırlı ve hassas deneyleri, direnç akım ve elektromotive kuvveti’nin standartlarını tespit etti. Daha sonraki çalışmalarını elektrik ve magnetik üzerine yoğunlaştırdı.
Rayleigh çok iyi bir eğitmendi. Onun etkili danışmanlığı aracılığıyla Cambridge’de deneysel fiziğin sistematik kaideleri geliştirildi. Theory of Sound adlı yayımı 1877-1878 senelerında iki cilt olarak yayımlandı. Diğer çalışmaları 1889-1920 senelerında basılan altı ciltlik bilimsel yayımlarda basıldı.Ayrıca Encyclopaedia Britannica’ya katkıda bulundu .
Yayımlarında bilinmesi güç konularda bile akıcı bir dili vardı. Telafuzu ile yalınlık ve sadelik te bir model olarak gösterilir. 446 sayfalık bütün çalışmalarını kapsayan kitabı, onun ne kadar derin bir anlama kabiliyeti olduğunun göstergesidir.
Royal Society’nin bir üyesiydi ve 1885-1896 senelerı içinde sekreterlik görevini yürüttü. 1905-1908 senelerı içinde da başkanlığını yaptı. Order of Merit (1902) sahibiydi. Royal Society’nin Copley, Royal, ve Rumford Madalyaları ile ödüllendirildi, ve 1904 ‘te Nobel ödülü aldı. 1871’de Evelyn ile evlendi. Üç oğlu oldu.