Pisagor (Pythagoras), (M.Ö 570-495) tarihleri içinde yaşamış olan Yunan filozofu. Doğum yeri olan Sisam adasından M.Ö. 529’da Güney İtalya’ya, Crotona’ya göç etti.
Crotona bu yörenin zengin liman kentlerinden biriydi. Pisagor burada biraz kişisel çekiciliği, kendinde varolduğunu iddia ettiği kehanet gücü, biraz da etrafında yarattığı gizemci havasıyla zengin ve soylu delikanlılardan 300 kadarını bir çatı altında topladı ve okul kurdu. Pisagor öğrencilerini iki bölüme ayırıyordu : Dinleyiciler ve matematikçiler. Okula dinleyicilik ile başlanıyor başarılı olunursa matematikçiliğe geçiliyordu.
Pisagor öğretisi evrende herşeyin bir sayı ile (özellikle tam sayı) özleştiğini öne sürer. 5 rengin, 6 soğuğun, 7 sağlığın, 8 aşkın nedenidir. Düzgün geometrik şekiller de pisagorculukta mühimdir. Pisagor yeryüzünün düzgün altıyüzlüden (heksahedron), ateşin piramitten, havanın düzgün sekizyüzlüden (oktahedron), suyun yirmi yüzlüden (ikosahedron) yaratıldığına inanır.
Pisagor müzik ile de uğraştı. Telin kısalmasıyla, çıkardığı sesin inceldiğini keşfetti. İki telden birinin uzunluğu diğerinin iki katıysa, kısa telin çıkardığı ses uzun telin çıkardığı sesin bir oktav üzerinde olduğunu gördü. Eğer tellerin uzunluklarının oranı 3’ün 2’ye oranı gibiyse, iki telin çıkardığı sesler beşli aralıklı idi. Bu nedenle örneğin bağlamada parmağımızı tellerden birinin ortasına bastığımız zaman, teli titreştirirsek çıkacak olan ses, tel boş titreşirken çıkacak sesin bir oktav üzerinde olacaktır. Benzer biçimde eğer parmağımız teli uzunluk 2/3 oranında bölen noktadaysa, telin boş durumuna oranla bir beşli aralık yukarıda ses çıkacaktır.
Sabah yıldızı ile akşam yıldızının aynı yıldız olduğunu ilk anlayan Yunanlı olan Pisagor Kendisinden sonra bu senedız uzun süre Afrodit olarak anıldı. Bu gün bunun Venüs gezegeni olduğunu bilinmekte.
Pisagor (Pythagoras), Dünya’nın Güneş etrafında döndüğünü ileri sürdüği zaman bi hayli sert tepkiyle karşılaşmıştır. Bilimler ile ilgiliki görüşlerinin ne kadarının ona ait olduğu bilinmemektedir.
Pisagor, öğretisini sunduğu felsefe okulunun kurucusudur. Bu okul bunun yanı sıra dini bir topluluk ve o zamanın politikasına bi hayli egemendir. Pisagor’un matematik, fizik, felsefe, astronomi ve müzikte getirmek istediği yenilikleri, buluşları hazmedemeyen bir takım siyasetçi ve gruplar, halkı Pisagor’a karşı ayaklandırarak, okulunu ateşe vermişler, Pisagor ve öğrencileri bu alevler içinde ölmüşlerdir.
